Sırbistan'da binlerce kişi lityum madeninin yeniden açılmasına karşı protesto gösterisi düzenledi

Sırbistan'ın dört bir yanındaki şehirlerde binlerce kişi, iki yıldır kapalı olan tartışmalı lityum madeninin tekrar açılmasının onaylanması kararına karşı Pazartesi günü (29 Temmuz) toplanarak kitlesel protesto düzenledi. "Rio Tinto defol" sloganları atan yüzlerce protestocu, Arandjelovac, Sabac, Kraljevo ve Ljig sokaklarında yürüdü.

Sırbistan'ın batısındaki Loznica şehrinin yakınlarında geniş lityum yatakları bulunuyor. Anglo-Avustralyalı madencilik devi Rio Tinto tarafından bu bölge için geliştirilen bir madencilik projesi, son yıllarda Sırbistan’da sürekli bir siyasi fay hattı olmuştu.

Kimya profesörü Karolina Aleksandrovic, Arandjelovac'taki protestoda canlı yayında yaptığı açıklamada, madenin neden olduğu kirliliğe "panzehiri yok" dedi.

Kraljevo’da ise çevre aktivisti Nebojsa Kovandzic, Sırbistan yetkililerinin kendi çıkarları için çalıştığını, asla vatandaşların çıkarları için çalışmadığını belirterek, "Tüm kurumların yanı sıra nehirlerimizi, ormanlarımızı işgal ettiler" dedi.

Bir zamanlar rafa kaldırılmış olan maden, Avrupa Birliği ve Sırbistan tarafından bu ay imzalanan, Avrupa'nın yeşil ekonomiye geçişini sağlamak için önemli bir yapı taşı olarak görülen lityum tedarikini geliştirme anlaşmasının merkezinde yer alıyor. Ancak kirlilik, halk sağlığı ve projenin çevresel etkisi konusunda tedirgin olan Sırplar, madenin faaliyete geçmesi konusunda endişe duyuyor.

Loznica yakınlarındaki lityum yatakları 2004'te keşfedildi, ancak haftalarca süren protestolar hükümeti projeyi 2022'de durdurmaya zorladı. 16 Temmuz'da, bir üst mahkeme kararının 2022'deki izin iptalini bozmasından günler sonra, hükümet projenin yeniden başlatılmasına yeşil ışık yaktı ve bu karar yeni bir gösteri dalgası başlattı.

19 Temmuz'da Avrupa Birliği ve Sırbistan, "kritik ham maddeler zirvesi" sırasında pil malzemelerinin tedariki konusunda bir anlaşma imzalamış, Alman hükümet sözcüsü, anlaşmanın Sırbistan'daki "sürdürülebilir bir lityum çıkarma projesi" zemininde gerçekleştiğini söylemişti.

Kaynak: https://www.euractiv.com/section/enlargement/news/thousands-across-serbia-protest-lithium-mine-restart/ (Erişim tarihi: 30.07.2024)