Kosova ve Sırbistan imzaladıkları anlaşmanın ardından “uygulama” konusunu tartışıyor

Uluslararası arabulucular Kosova ve Sırbistan liderlerini hafta sonu üzerinde anlaşmaya vardıkları taahhütleri uygulamaya çağırıyorlar, ancak Priştine ve Belgrad'daki yetkililer normalleşme planını farklı yorumluyor gibi görünüyor.

Kosova Başbakanı Albin Kurti, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuciç'in normalleşme planı ve uygulanması üzerinde sözlü olarak anlaşmaya varıldığında verdiği taahhütlerden kaçınmaya çalıştığından şikayet etti. Kurti, “Sırbistan, Kosova'nın BM dahil uluslararası örgütlere üyeliğine karşı konuşamaz. Kosova'yı asla tanımayacağını söyleyemez çünkü anlaşmanın temeli aslında tanımadır" dedi.

Ancak Vuciç Pazar günü anlaşmadan sonra yaptığı açıklamada, "Kosova'nın BM üyeliği veya Kosova'nın herhangi bir fiili veya hukuken tanınmasıyla ilgili hiçbir şeyi uygulamayacağını" söylemişti. Vuciç'in açıklaması Pazartesi günü, Sırbistan'ın yalnızca "kırmızı çizgilerimiz dahilinde olanı" uygulamayı kabul ettiğini söyleyen Sırbistan Dışişleri Bakanı Ivica Daciç tarafından yinelendi. Daciç, Sırbistan'ın kırmızı çizgilerinin "Kosova'yı tanımak veya BM üyeliğini kabul etmek" olduğunu açıkladı.

Avrupa Birliği Dışişleri Sorumlusu Josep Borrell de Kurti ve Vuciç'in Pazar günü Kuzey Makedonya'da Ohri'de yaptıkları anlaşmanın Kosova ile Sırbistan arasındaki "ilişkilerin normalleştirilmesi sürecinde önemli bir kilometre taşı" olduğunu savundu.

Almanya ile normalleşme planını ortak kaleme alan Fransa'nın Priştine Büyükelçisi Olivier Guerot de AB'nin artık anlaşmaya uyulup uyulmadığını dikkatle izleyeceğini söyledi ve yükümlülüklerini yerine getirmeyen tarafı “sonuçları” konusunda uyardı.

Hem Priştine hem de Belgrad'daki muhalefet partileri, iki tarafın birbiriyle eşit haklar temelinde normal, iyi komşuluk ilişkileri geliştirmesi gerektiğini söyleyen anlaşmadan duydukları hoşnutsuzluğu dile getirdiler.

Anlaşma ayrıca Kosova ve Sırbistan'ın pasaportlar, diplomalar, araç plakaları ve gümrük damgaları dahil olmak üzere ilgili belgelerini ve ulusal sembollerini karşılıklı olarak tanıması gerektiğini söylüyor. Anlaşma, uluslararası temsil konusunda tarafların birbirlerini uluslararası alanda temsil edemeyeceklerini veya diğerinin adına hareket edemeyecekleri varsaymalarını da öngörüyor.

Kosova ve Sırbistan, iki ülke arasında 2011'de başlayan AB destekli diyalog sürecinden bu yana Brüksel'de varılan anlaşmaların uygulanamamasından hangi tarafın sorumlu olduğu konusunda yıllarca karşılıklı suçlamalarda bulundular.

Kaynak:https://balkaninsight.com/2023/03/21/after-agreement-kosovo-and-serbia-argue-over-implementation/ (Erişim tarihi, 22.03.2023)