Sayfayı Yazdır

Bosna-Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, 19 yıl önce bugün vefat etti

ResimBosna-Hersek Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç’in ölümünün üzerinden 19 yıl geçti.

Aliya İzzetbegoviç, 8 Ağustos 1925 tarihinde Bosanski Šamac'ta dünyaya geldi. Belgrad'da yaşayan ve 1868 yılında Bosanski Šamac’a göç eden soylu bir Bey ailesine mensuptur. Bankacılıkla uğraşan babası Mustafa, İzzetbegoviç daha iki yaşındayken Saraybosna’ya taşınmaya karar verdi. İlkokulu ve liseyi Saraybosna’da bitirdi.

Aliya İzzetbegoviç, 1946 yılında “Genç Müslümanlar” hareketine üye olmaktan tutuklandı ve üç yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1949’da serbest bırakıldı.

Üç yıllık bir eğitimin ardından Ziraat fakültesinden ayrılan İzzetbegoviç, Saraybosna’daki Hukuk fakültesine girdi ve iki yıl içerisinde burayı başarıyla bitirdi. 1950’den 1960’a kadar şantiye müdürü olarak ve 1960’dan 1982’ye kadar Saraybosna’daki birçok şirkette hukuk danışmanı olarak çalıştı.

1983 baharında tekrar tutuklandı ve aynı yılın yazında görülen “Saraybosna davasında” 14 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Altı yıl hapis yattı. Hapisten çıktıktan sonra İzzetbegoviç, 1990 yılında kendisine yakın bir grup insan ile serbest seçimlerde en çok oyu alan ve daha sonra Bosna-Hersek’e yönelik saldırılara karşı ülkenin savunmasında kilit bir rol oynayacak olan Demokratik Eylem Partisini (SDA) kurdu. Devletin ve partinin içerisinde birçok görevde bulundu.

6 Haziran 2000’de Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığından çekilme kararını açıkladı. Aynı yıl içerisinde 12 Ekim’de Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı Başkanı olarak görev süresinin bitiminin ardından emekliliğe ayrıldı. Ayrıca, 2001 yılında SDA’nın Üçüncü Kongresi’nde aday olmayı kabul etmedi ve SDA’nın onursal başkanı ilan edildi.

İzzetbegoviç, çok sayıda çalışmasının yanı sıra “Doğu Batı Arasında İslâm”, “İslâmî Yeniden Doğuşun Meseleleri” ve “İslâm Deklarasyonu” kitaplarının yazarıdır.

Bu kitaplar birçok dile çevrildi ve birçok ülkede basıldı. 1999 yılında “Özgürlüğe Kaçışım” kitabını ve 2000’de “Anılar” (otobiyografik kayıt) kitaplarını yayınladı. Vefatının ardından 2004 yılında Aliya İzzetybegoviç Toplu Eserleri 10 Cilt olarak basıldı.

Kral Faysal Ödülü, Washington Demokrasi Merkezi madalyası sahibidir ve Madrid merkezli en bilinen İspanyol gazetesi olan “El Mundo” tarafından 1995 yılı için Aliya İzzetbegoviç yılın adamı seçilmiştir.

Aliya İzzetbegoviç, 19 Ekim 2003’te vefat etti ve Saraybosna’daki Kovaçi Şehitliği’ne defnedildi. Cenazesine Bosna-Hersek’in her yerinden ve yurtdışından yaklaşık 150.000 kişi katıldı ve yine yaklaşık 100 ülkeden taziye telgrafları geldi.

Dayton Anlaşması’nın yaratıcısı Richard Holbrooke’un şu sözü hatırlanacak: “Aliya İzzetbegoviç olmasaydı bugün Bosna-Hersek olmazdı.”

Bu içerik 19.10.2022 tarihinde yayınlandı ve toplam 86 kez okundu.